Sağlıklı diş eti; dokusunun sıkı, renginin pembe ve kanamasız olan diş etidir. Sabah uyandığınızda ya da diş fırçalama işlemlerinden sonra diş etlerinde kanama yaşıyorsanız, bu durum sağlık probleminin habercisidir. Dişler fırçalanmadığı zaman diş yüzeyinde bir film tabakası oluşmaktadır. Bu tabaka önce plağa sonrasında ise tartara dönüşüyor. Tartar ise diş taşına sebep olmaktadır. Oluşan bu diş taşları ile diş etleri baskı altında kalmaktadır. Bu baskı sonucunda ise diş etleri kızarmaya, kanamaya ve şişmeye başlar. Bu aşamada tedavi edilmeyen bu durum, diş eti çekilmesi sorununa yol açmaktadır.
Dişlerde oluşan tartarlar, diş etleri için yabancı cisim olarak algılanırlar. Diş etleri ise bu cisimden kendilerini korumak için aşağı ya da yukarı çekilme yapmaktadır. Oluşan bu duruma da diş eti çekilmesi adı verilir. Bu sorunu yaşayan hastaların mutlaka bir diş hekimine gitmeleri gerekmektedir. Tedavi edilmeyen diş eti çekilmeleri; diş eti iltihabı (gingivitis) ve kemik iltihabına (periodontitis) yol açar. Periodontitis dediğimiz tablo ortaya çıktığında ise bu sefer kemik çekilmeleri başlıyor.
Tüm diş ve diş eti kaynaklı sorunlarının en temel nedeni, ağız bakımının yeterli olmamasından kaynaklıdır. Kişiyi zorlamayan ve çok az zaman gerektiren bu bakımlar yapılmadığı takdirde istenmeyen tablolar ortaya çıkmaktadır. Bazı hastalar, tablo ağırlaşmadan diş hekimine başvurmazlar ve tedaviyi zorlaştırırlar. Bu nedenle, ağız sağlığınız ile alakalı herhangi bir sorunda mutlaka bir diş hekimine gitmeniz gerekmektedir. Ayrıca 6 ayda bir diş hekimi kontrolünde olarak, bu sorunların önüne geçebilirsiniz.
Diş Eti Neden Çekilir?
Diş ve diş eti sorunların en temel sebebi ağız hijyeninin yetersiz, bilinçsiz ve olması gerekenden fazla bir yöntem ile yapılmasıdır.
Diş eti çekilmesinin muhtemel birçok sebebi olabilir:
- Açık ara en yaygın neden, diş eti hastalığıdır (periodontal hastalık). Uygunsuz fırçalama ve uygunsuz diş ipi kullanımı, bakterilerin diş ile diş eti arasında çoğalmasına olanak sağlamakta ve diş etinde ağrısız, kronik iltihabın meydana gelmesine sebep olmaktadır. Böylece diş eti aşama aşama çekilmekte ve kemik kaybıyla diş sallanmaya başlamaktadır.
- Aşırı agresif diş fırçalama: Çitileme şeklindeki sert diş eti kenarındaki mineyi aşındırmaktadır.
- Diş ipinin yanlış kullanımı: Örneğin diş ipinin çok kaba veya agresif kullanılması diş etini kesebilir.
- Irsi ince, narin diş etinin çekilmeye uygun hale gelmesi
- Dişlerin haddinden fazla sıkılması ve gıcırdatılması (bruksizm): Bazen periodontal hastalığın durumunu kötüleştirebilir. Sadece bruksizm dolayısıyla meydana gelen diş sallanması geri döndürülebilir, ancak diş eti çekilmesi geri döndürülemez.
- Kusturmayla mide asidinin ağıza çıkması: Bazı yeme bozukluklarıyla ilişkili olabilir.
- Tütün çiğneme: Muköz membran çizgisini etkiler ve diş etinin zamanla çekilmesine yol açar.
- Tırnakla veya kalemle diş etine gelen travmalar: Bu tür çekilmeler çoğunlukla çocuk veya kişilerin psikiyatrik sorunları ile ilişkilidir.
- Skorbüt: C vitamini eksikliğine bağlıdır.
- Nekrotizan ülseratif gingivitis
- Erişkin bireyde ortodontik tedavi
- Çapraşıklık gibi anormal diş pozisyonu
- Dudakta veya dilde bulunan piercingin diş etine sürtünmesi
- Kasıtlı diş eti uzaklaştırması: Örneğin sürekli diş sürmez ve bu dişi sürdürmek için diş eti kesilerek dişin üzeri açılır. Bu girişim diş eti çekilmesinin nadir görülen sebebidir.
Diş Eti Çekilmesinin Belirtileri
Diş eti çekilmesi çoğunlukla akut bir durum değildir. Çoğu vakada çekilme aşama aşama yıllar boyunca sürer. 40 yaşın üzerinde görülmesinin nedenlerinden biri budur. Diş etinin çekilmesi bir günden diğer güne çok küçük oranda gerçekleştiğinden, hasta diş etinin görünüşe alışır ve çekilmenin farkına varmaz. Diş eti çekilmesi belirti verene kadar fark edilmeden kalabilir.
Diş eti çekilmesinin belirtileri şunlardır:
- Diş sallanması
- Dentin hipersensitivitesi (aşırı hassas diş): Sıcak, soğuk veya tatlı yiyecek ve içeceklerle kısa, keskin bir ağrı oluşması. Dişin kökünü çevreleyen sement diş etiyle korunmuyorsa, dentin tübülleri açığa çıkarak dış etkenlerden kolayca etkilenir.
- Dişler olduğundan uzun gözükebilir (diş eti çekilirse kuronun daha büyük bir kısmı görünür)
- Dişin kökü açığa çıkar ve görünür hale gelir
- Diş diş eti kenarında çentikliymiş gibi hissedilir
- Dişin renginde değişme (mine ve sementin rengindeki farklılığa bağlı olarak)
- Dişler arasındaki mesafe büyüyor gibi sanılır (mesafe aynıdır, ancak diş eti aralığı doldurmadığından aralık daha büyük görünür)
- Diş eti kenarı altındaki kavieler
Diş eti çekilmesi gingivitisten dolayı meydana gelmişse şu belirtiler bulunabilir:
- Kabarık, kırmızı veya şiş (iltihaplı) diş eti
- Fırçalama veya diş ipi kullanımı sırasında kanama
- Kötü ağız kokusu (halitozis)
- Gingivitisin tedavisi sonucunda şiş olan diş eti normal haline döner. Bu durumdan gingivitisten dolayı belirgin olmayan diş eti çekilmeleri belirgin hale gelir.
Diş Eti Çekilmesi Tedavisi
Diş eti tedavisi, diş eti çekilmesine neden olan sorunların belirlenmesi ile başlar. Eğer sorun aşırı etkin fırçalama ise, hasta daha yumuşak bir diş fırçası almalı, daha yumuşak bir fırçalama tekniği kullanmalıdır. Eğer zayıf ağız bakımı bu duruma neden oluyorsa, ağız bakımı daha etkin sağlanmalı, profesyonel diş temizliği yapılmalıdır. Eğer sorun fazla diş taşı kaynaklı ise temizleme ve kök yüzeyi düzleştirmesi diş etindeki iltihabın çözülmesini sağlayacaktır. Eğer etken maloklüzyon ise oklüzal düzeltme veya ısırma plağı önerilebilir.
Eğer nedene bağlı çözümler yetersiz ise, daha fazla diş eti oluşturmak için yumuşak doku grefti kullanılabilir. Kullanılacak olan doku hastanın ağzındaki başka bir bölgeden otolog olarak elde edilebilir, dondurulmuş doku ürünleri veya sentetik membranlar kullanılabilir. Güncel araştırmalar, hastanın kendi kök hücrelerinden diş eti kültüre edip diş eti çekilmesini tedavi etmeye odaklanmaktadır.
Diş Eti Grefti
Diş eti çekilmesinin şekline ve dişin etrafındaki kemik seviyesine bağlı olarak diş eti çekilmesi bölgesinde periodontolog, çeşitli “periodontal plastik cerrahi” girişimlerle yeni diş eti oluşturabilir. Bu girişimler genel olarak lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Komşu diş eti hareketlendirilerek (buna saplı greft denir), serbest diş eti greftiyle veya damaktan bağ dokusu greftiyle diş eti çekilmesi tedavi edilebilir. Hastanın damağına alternatif olarak aselüler dermal matriks (işlenmiş insan deri allogrefti) de kullanılabilir.
Büyüme faktörü teknikleri
Trombosit kökenli büyüme faktörü (PDGF) zerk edilmiş kemik grefti uygulaması tekniğinde gelişme kaydedilmiştir. Bu materyal genellikle hücresel bir matriksle kombine halde bulunur, daha sonra allogreft ile kaplanacak olan yumuşak kemiği oluşturur. Bu tür kemik ve hücresel doku matriksinin gelişimi daha iyi osseointegrasyon ile sağlıklı kemik ve yumuşak dokunun oluşumu sağlar.
Böyle işlemlerden sonra iyileşme 2-4 hafta sürer. Sonuçlar birkaç ay sonra değerlendirilebilir ve bazı vakalarda en iyi sonucu elde etmek için oluşan yeni dokuya küçük girişimlerde bulunabilir. Periodontal kemik kaybının eşlik etmediği çekilmelerde, çekilme bölgesinde tam kapanma mümkündür.
Diş Eti Çekilmesine Ne İyi Gelir?
Diş eti çekilmesi sorunu yaşıyorsanız mutlaka bir diş hekimine gözükmelisiniz. Diş eti çekilmesinin önüne geçebilmek için alabileceğiniz önlemler vardır.
- Günlük ağız bakımınızı ihmal etmeyiniz
- Günde en az 2 kere dişlerinizi fırçalayın
- Antibakteriyel gargara ile günlük gargara yapın
- Diş ipi kullanın
- 6 ayda bir diş hekimi kontrolüne gidin
- Diş taşı sorununuz var ise mutlaka diş temizleme işlemi yaptırın
Evde Diş Eti Tedavisi
Diş eti tedavisi yalnızca diş hekimi tarafından yapılır. Evde diş eti tedavisi uygulayamazsınız. Yalnızca önlem alabilirsiniz. Diş eti kaynaklı ağrıyı tuzlu su, karbonatlı su ve adaçayı gargarası ile azaltabilirsiniz. Fakat bu bir tedavi yöntemi değildir. Yalnızca diş eti çekilmesi kaynaklı ağrı ve kanamaları azaltmaya destek olacağınız bir yöntemdir. Kesin tedavi için diş hekimine gitmelisiniz.
Diş Eti İltihabı Neden Olur?
Diş eti iltihabı, genellikle bakteriyel kaynaklı enfeksiyonların yol açtığı bir sorundur.
Gingivitis, diş eti iltihabına neden olan, tahribatsız bir hastalıktır. Diş eti iltihabının en yaygın şekli ve genel olarak periodontal hastalığın en yaygın şekli, plak kaynaklı diş eti iltihabı olarak adlandırılan, diş yüzeylerine yapışan bakteriyel biyofilmlere (plak olarak da adlandırılır) yanıt olarak ortaya çıkar. Diş eti iltihabının çoğu formu plak kaynaklıdır.
Bazı diş eti iltihabı vakaları asla periodontite ilerlemezken, periodontitisten önce her zaman diş eti iltihabı gelir.
Gingivitis, iyi bir ağız hijyeni ile geri döndürülebilir; bununla birlikte, tedavi olmaksızın diş eti iltihabı, diş eti iltihabının diş çevresinde doku yıkımına ve kemik erimesine neden olduğu periodontite ilerleyebilir. Periodontitis sonuçta diş kaybına yol açabilir.
Diş Eti İltihabı Belirtileri
Diş eti iltihabının semptomları spesifik değildir ve diş eti dokusunda klasik iltihaplanma belirtileri olarak kendini gösterir:
- Şişmiş diş etleri
- Parlak kırmızı diş etleri
- Dokunulduğunda hassas ya da ağrılı olan diş etleri
- Diş eti kanaması veya fırçalama ve/veya diş ipi kullanımından sonra kanama
- Ağız kokusu (ağız kokusu)
- Ek olarak, bazı kişilerin diş eti dokusunda normalde bulunan beneklenme genellikle kaybolur ve diş eti dokusu şişip alttaki iltihaplı bağ dokusu üzerinde gerildiğinde diş etleri parlak görünebilir. Birikme ayrıca hoş olmayan bir koku yayabilir. Diş etleri şiştiğinde, diş eti yarığının epitel astarı ülserleşir ve diş etleri, nazik fırçalama ile ve özellikle diş ipi kullanırken daha kolay kanar.
Komplikasyonlar:
- Diş eti iltihabının tekrarlaması
- Periodontitis
- Diş eti veya çene kemiklerinin enfeksiyonu veya apsesi
- Hendek ağzı (bakteriyel enfeksiyon ve diş etlerinin ülserasyonu)
- Şişmiş lenf düğümleri
- Erken doğum ve düşük doğum ağırlığı ile ilişkili
Diş Eti Ağrısına Ne İyi Gelir
Diş eti ağrısı için evde yapabileceğiniz yöntemler bulunmaktadır. Fakat bu yöntemler geçici sonuç verecektir. Tuzlu su ile gargara yaparak diş eti ağrınının azalmasına destek olabilirsiniz. Kalıcı çözüm olarak diş eti hastalığınızın diş hekimi tarafından tedavi edilmesi gerekmektedir. Diş hekiminiz verdiği ağrı kesici ilaçlar ile ağrılarınız yok olacaktır.
Diş eti çekilmesi sorunu yaşıyorsanız mutlaka bir diş hekiminden konuyla ilgili destek almalısınız. Diş kaybı ve daha ciddi sorunlar yaşamamak adına diş hekimine gitmekte gecikmeyiniz. Çünkü, kişiye göre tedavi farklılık göstermektedir. İnternette okuduğunuz ya da çevrenizde duyduğunuz evde uygulayabileceğiniz yöntemler tedavi değildir. Diş sağlığınızı olumsuz yönde etkilememek adına diş hekiminizin önerisi haricinde bir şey kesinlikle kullanmamalısınız.
DT. İdil Çiğdem PEKTAŞ, İmplant, Gülüş Tasarımı, Diş estetiği, Ortodonti, Diş Çürüğü Tedavisi, Diş eti Tedavisi, Diş Dolgusu, Zirkonyum, Diş Beyazlatma, Diş Taşı Temizliği, Çocuk Diş Hekimliği, Dudak Dolgusu ve Botoks alanında hizmet vermektedir. Kliniğimizden alacağınız randevu sonrasında muayene olup, muayene sonrası sizlere detaylı bilgi verilmektedir. Kliniğimizden haftanın 7 günü 10:00 ile 20:00 saatleri arasında randevu alabilirsiniz. Danışmak istediğiniz tüm konularda Diş Hekimi İdil Çiğdem PEKTAŞ tarafından bilgilendirileceksiniz.